Sốt xuất huyết Dengue đã trở thành một trong những thách thức y tế công cộng lớn nhất tại Việt Nam, với mức độ lan rộng ngày càng gia tăng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Theo số liệu thống kê gần đây, Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ mắc cao trên thế giới, đặc biệt là trong năm 2024 khi số ca bệnh được ghi nhận đạt mức kỷ lục. Không chỉ dừng lại ở khu vực miền Nam - nơi vốn dĩ là tâm dịch truyền thống, căn bệnh này còn đang mở rộng phạm vi tác động sang cả miền Bắc và miền Trung. Biến đổi khí hậu, cùng với các yếu tố môi trường sống khác, đã góp phần làm phức tạp thêm tình hình dịch bệnh, tạo ra áp lực lớn cho hệ thống y tế và đời sống xã hội.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, miền Nam Việt Nam tiếp tục là điểm nóng về sốt xuất huyết Dengue. Vào năm 2024, khu vực này chiếm hơn 40% tổng số ca mắc trên cả nước. Tình trạng dịch bệnh không chỉ gia tăng vào mùa mưa mà còn kéo dài cả trong mùa khô, do hạn hán và xâm nhập mặn khiến người dân phải tích trữ nước sinh hoạt. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn sinh sôi nảy nở. Đặc biệt, TP.HCM đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể số ca mắc vào đầu năm 2025, vượt xa con số của năm trước đó.
Bên cạnh đó, miền Trung và Tây Nguyên cũng không thoát khỏi vòng xoáy của dịch bệnh. Những đợt mưa trái mùa bất thường và lũ lụt kéo dài đã làm gia tăng mật độ muỗi truyền bệnh. Các tỉnh như Phú Yên hay Lâm Đồng - vốn được coi là vùng an toàn - giờ đây cũng trở thành điểm nóng mới về sốt xuất huyết Dengue. Sự thay đổi này phản ánh rõ ràng tác động của biến đổi khí hậu đối với mô hình dịch tễ học của căn bệnh này.
Miền Bắc từng được coi là vùng ít chịu ảnh hưởng bởi sốt xuất huyết Dengue, nhưng hiện tại cũng không còn là "vùng an toàn". Với sự gia tăng nhiệt độ và thời tiết khắc nghiệt hơn, muỗi vằn dễ dàng thích nghi và sinh tồn ngay cả trong mùa đông ngắn ngủi. Hà Nội đã thiết lập kỷ lục về số ca mắc trong năm 2023, và dù đang trải qua mùa lạnh, thành phố vẫn ghi nhận hàng trăm ca mắc mới. Tình trạng này đã lan rộng đến cả các tỉnh miền núi phía Bắc, nơi trước đây hầu như chưa bao giờ xuất hiện các ca bệnh.
Hệ quả từ đại dịch sốt xuất huyết Dengue không chỉ dừng lại ở việc gây tổn thương sức khỏe cá nhân mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến kinh tế - xã hội. Nhiều bệnh viện tuyến dưới thiếu khả năng xử lý các ca nặng, buộc phải chuyển lên các cơ sở y tế lớn hơn, dẫn đến tình trạng quá tải nghiêm trọng. Chi phí điều trị cao, mất thời gian lao động, và giảm thu nhập từ chăm sóc bệnh nhân đều là những gánh nặng lớn đối với mỗi gia đình cũng như xã hội nói chung.
Cuộc chiến chống lại sốt xuất huyết Dengue đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, các tổ chức y tế và mỗi cá nhân trong cộng đồng. Mặc dù Việt Nam đã có phác đồ điều trị hiệu quả và được quốc tế đánh giá cao, nhưng để kiểm soát hoàn toàn dịch bệnh, cần có thêm các biện pháp phòng ngừa chủ động. Việc triển khai vắc-xin sốt xuất huyết được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch, giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng một cách bền vững.
Dịch bệnh sốt xuất huyết Dengue tại Việt Nam không chỉ là vấn đề y tế mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ về mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và sức khỏe con người. Để ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh này, mỗi cá nhân cần ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ bản thân và gia đình, đồng thời tích cực tham gia vào các chương trình phòng chống dịch bệnh trên quy mô toàn quốc.