Ngày 25 tháng 12 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bảo tàng Lịch sử TP.HCM đã tổ chức lễ khánh thành một triển lãm đặc biệt mang tên "Hoa nở từ đất". Triển lãm giới thiệu hơn 150 hiện vật gốm sứ quý giá, bao gồm các tác phẩm nghệ thuật có niên đại từ thế kỷ 11 đến đầu thế kỷ 20. Các hiện vật này không chỉ thể hiện sự tinh xảo của kỹ thuật gốm sứ mà còn phản ánh những giá trị văn hóa và thẩm mỹ qua nhiều thời kỳ lịch sử.

Nét độc đáo của các hiện vật gốm sứ Việt Nam

Triển lãm tập trung vào các tác phẩm gốm sứ Việt Nam, trong đó có nhiều mẫu gốm men ngọc thời Lý, gốm hoa nâu thời Trần, và gốm Chu Đậu thời Lê. Mỗi tác phẩm đều được chăm chút tỉ mỉ, thể hiện rõ nét văn hóa và nghệ thuật của từng thời kỳ. Sự phong phú về kiểu dáng và màu sắc của các hiện vật giúp người xem hiểu sâu sắc về quá trình phát triển của ngành gốm sứ Việt Nam.

Một điểm nhấn quan trọng là cách thức nghệ nhân sử dụng hình ảnh hoa để truyền tải thông điệp. Ví dụ, hoa mai, hoa đào, và hoa mẫu đơn thường xuất hiện trên các đồ gốm như biểu tượng cho mùa xuân rực rỡ. Đặc biệt, hoa mẫu đơn kết hợp với chim công hay phượng hoàng, thể hiện sự cao quý và vinh hiển. Gốm Chu Đậu thế kỷ 15 cũng được trưng bày, minh chứng cho sự sáng tạo và tay nghề cao của nghệ nhân thời đó.

Ý nghĩa biểu tượng của hoa trong nghệ thuật gốm sứ

Hoa sen, hoa cúc, và các loài cây như tùng, trúc, mai giữ vai trò quan trọng trong nghệ thuật gốm sứ phương Đông. Mỗi loài hoa và cây đều mang ý nghĩa riêng, phản ánh triết lý sống và niềm tin của người xưa. Hoa sen, biểu tượng của Phật giáo, thường được vẽ trên các đồ gốm men ngọc thời Lý, men hoa nâu thời Trần, và men xanh trắng thời Lê, Nguyễn. Hình ảnh hoa sen không chỉ đẹp mà còn là biểu tượng của sự thanh tao và trường tồn.

Hoa cúc, gắn liền với mùa thu, được khắc họa bằng nhiều kỹ thuật chế tác khác nhau, tạo nên vẻ đẹp vừa nhẹ nhàng, vừa cân đối. Trong khi đó, tùng và trúc, đại diện cho mùa đông, thường được kết hợp với các biểu tượng khác như hạc, lộc, và mai, truyền tải thông điệp về cuộc sống thanh bình, giàu sang, và tình bạn bền chặt. Sự kết hợp tinh tế giữa hoa và các biểu tượng khác không chỉ làm tăng thêm giá trị nghệ thuật mà còn phản ánh những khía cạnh sâu sắc của văn hóa phương Đông.