Trong những năm gần đây, các chuyên gia y tế đã ghi nhận sự gia tăng đáng kể số trẻ em phải đối mặt với tình trạng dậy thì sớm. Điều này không chỉ gây lo lắng cho phụ huณh mà còn đặt ra nhiều thách thức trong việc bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ nhỏ. Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Thư Hương từ Bệnh viện FV, hiện tượng dậy thì sớm được định nghĩa là sự xuất hiện các dấu hiệu trưởng thành trước thời điểm bình thường: dưới 8 tuổi ở bé gái và dưới 9 tuổi ở bé trai. Các biểu hiện bao gồm tăng trưởng chiều cao đột ngột, nổi mụn, mọc lông, và những thay đổi về tâm lý.
Tình trạng dậy thì sớm có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng. Đầu tiên là vấn đề về chiều cao. Hormone sinh dục xuất hiện sớm sẽ thúc đẩy quá trình ossification (cốt hóa), biến sụn thành xương nhanh chóng. Điều này làm cho trẻ tăng chiều cao vượt bậc trong giai đoạn đầu nhưng sau đó dừng lại sớm hơn so với bạn bè đồng trang lứa. Ngoài ra, trẻ có nguy cơ gặp khó khăn trong việc chăm sóc bản thân cũng như đối mặt với rủi ro bị xâm hại do chưa đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết.
Ngoài những tác động về mặt thể chất, sự thay đổi hormone cũng ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Những cảm xúc mạnh mẽ như tức giận hay buồn bã kéo dài có thể xảy ra khi trẻ chưa chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với những thay đổi này. Sự khác biệt về ngoại hình so với bạn bè khiến trẻ dễ trở thành mục tiêu của sự chế giễu, dẫn đến nguy cơ trầm cảm hoặc rối loạn lo âu.
Khi phát hiện con có dấu hiệu dậy thì sớm, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa nội tiết nhi càng sớm càng tốt. Tại Khoa Nội tiết Bệnh viện FV, quy trình chẩn đoán bao gồm nhiều bước kiểm tra chi tiết như siêu âm tuyến vú, bụng, tinh hoàn; chụp X-quang bàn tay để xác định tuổi xương; xét nghiệm máu để đo mức độ hormone sinh dục cùng các yếu tố khác liên quan. Nếu cần thiết, trẻ sẽ được thực hiện MRI để kiểm tra tuyến yên.
Sau khi chẩn đoán chính xác, trẻ có thể được điều trị bằng cách tiêm thuốc ức chế hormone sinh dục định kỳ mỗi 1-3 tháng. Mục tiêu chính của phương pháp này là giúp trẻ đạt được chiều cao tối ưu khi trưởng thành. Sau khi ngừng điều trị, quá trình dậy thì sẽ tái diễn sau khoảng 6 tháng đến 1,5 năm, cho phép trẻ tiếp tục phát triển thêm một khoảng chiều cao đáng kể.
Để phòng ngừa dậy thì sớm, cha mẹ nên chú trọng xây dựng lối sống lành mạnh cho con. Một chế độ ăn giàu dưỡng chất, giảm thiểu thực phẩm chế biến sẵn, kết hợp với hoạt động thể thao đều đặn sẽ giúp duy trì cân nặng hợp lý và giảm nguy cơ dậy thì sớm. Đồng thời, việc theo dõi sát sao sự phát triển của trẻ sẽ giúp phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường và can thiệp đúng lúc.
Với sự phối hợp đa ngành giữa chuyên khoa nội tiết, sản phụ khoa và tâm lý học, các bệnh viện hiện đại như FV đang nỗ lực hỗ trợ toàn diện cho trẻ dậy thì sớm và gia đình. Việc giáo dục kiến thức đầy đủ cho phụ huynh về hiện tượng này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tương lai khỏe mạnh cho thế hệ mai sau.